مختصات بلاغی و صنایع ادبی بدیعیۀ «دُموعٌ علی سَفح» از محمدرضا حکیمی

Authors

صابره سیاوشی

سهیلا اصغرزاده

abstract

محمدرضا حکیمی از  ادیبان ذواللسانین ادبیات معاصر ایران است که به دو زبان فارسی و عربی شعر می­سراید. حکیمی در بدیعیۀ «دموع علی سفح» (اشک­هایی بر کوهسار) ظهور حضرت مهدی(عج) را زمینه­ساز جریان عدالت در جامعه می­داند. این مقاله با  بررسی مختصات بلاغی و صنایع ادبی چکامۀ حکیمی، به دنبال کشف آن دسته از مضامین هنری و محتوایی این بدیعیه است که تا کنون مورد توجه پژوهشگران قرارنگرفته است. علاوه بر این، تحلیل وزن و موسیقی، نظام واژگان و شیوۀ تصویرپردازی قصیده نیز به روش توصیفی- تحلیلی مورد اهتمام نویسندگان است. برخی نتایج به دست آمده به این قرار است: 1- در این چکامه از میان اسالیب بیانی، تشبیه و استعاره از بیشترین فراوانی برخوردار است. 2- حکیمی در بدیعیۀ خود 41 گونه از صناعات بدیعی را به کاربرده است که می­توان آن­ها را به دو دستۀ لفظی و معنوی تقسیم کرد. از میان صنایع لفظی، جناس و انواع آن بیشترین کاربرد را دارند و از میان صناعات بدیعی معنوی نیز استخدام و توریه از بیشترین اهمیت برخوردارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جامعه مطلوب قرآنی بررسی آرای محمدرضا حکیمی درباره سرشت و مختصات مدنیت قرآنی

این مقاله بدون اینکه قصد تحلیل جریان فکری مکتب تفکیک داشته باشد، میکوشد جامعة ایدهآل قرآنی را از منظر محمدرضا حکیمی، از متفکران دوره دوم از حیات مکتب تفکیک، مورد بازخوانی قرار دهد. دلیل انتخاب حکیمی به دو مسئلة مهم باز میگردد: انحطاط » نخست، علاق همندی وافر حکیمی به مهمترین موضوع تاریخ معاصر ایران یعنی ما را دینی نمیداند و وضعیت موجود را « جامعة کنونی » دوم آنکه حکیمی ؛« مسلمین انحراف از آرمانه...

full text

نقد و بررسی اندیشه اجتماعی محمدرضا حکیمی

نقد و بررسی اندیشه اجتماعی محمدرضا حکیمی چکیده محمدرضا حکیمی که از اندیشمندان مکتب تفکیک می باشد، با تکیه بر آیات و روایات، نظرات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود را در آثار متعددی منتشر ساخته است. در این مقاله به روش مطالعات کتابخانه ای و سندی به جمع آوری اطلاعات پرداخته ایم. از لحاظ نظری با توجه به ضرورتی که در قرن بیستم میلادی در بین مسلمانان برای تشکیل حکومت اسلامی احساس شد و با درنظر گرفتن ا...

full text

عقل از دیدگاه میرزا مهدی اصفهانی و محمدرضا حکیمی

سئوال از چیستی عقل در نزد تفکیکان اصلی‏ترین مسئله است. حاصل مقایسه دیدگاه دو شخصیت تاثیرگذار در مکتب تفکیک این است که اصفهانی با توجه به نوع انسان شناختی که دارد عقل را امری مجرد، مغایر با علم و نفس و متغایر با معقول می‏داند. و قائل است که قطع و یقین در صورتی که علم حصولی را ایجاد کند، معتبر است. همچنین اعتقاد به اینکه عقل و علم هر دو معرفت‏ را به‏ نفس‏ می‏دهد، شبیه دیدگاه اشاعره است. اما حکیمی...

full text

جامعه مطلوب قرآنی بررسی آرای محمدرضا حکیمی درباره سرشت و مختصات مدنیت قرآنی

این مقاله بدون اینکه قصد تحلیل جریان فکری مکتب تفکیک داشته باشد، میکوشد جامعه ایدهآل قرآنی را از منظر محمدرضا حکیمی، از متفکران دوره دوم از حیات مکتب تفکیک، مورد بازخوانی قرار دهد. دلیل انتخاب حکیمی به دو مسئله مهم باز میگردد: انحطاط » نخست، علاق همندی وافر حکیمی به مهمترین موضوع تاریخ معاصر ایران یعنی ما را دینی نمیداند و وضعیت موجود را « جامعه کنونی » دوم آنکه حکیمی ؛« مسلمین انحراف از آرمانه...

full text

بررسی ساختاری و محتوایی قصیده «نغمات الاشواق» محمدرضا حکیمی

ادبیات و زبان شعر از آغاز به عنوان ابزاری در اختیار جریان‌های سیاسی و اعتقادی بوده است. در همین راستا ستیزه‌ها و انقلاب‌های شیعیان در عصر اموی و عباسی در گسترش و تقویت ادب شیعه به ویژه در حوزه شعر نقش مهمی ایفا کرده است. تاکنون  شاعران شیعه بی‌شماری پیرامون حادثه عاشورا و در مدح ائمه قلم فرسایی کرده‌اند که از میان آنها می‌توان به محمدرضا حکیمی اشاره کرد. او چند قصیده به زبان عربی سروده است که م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

Publisher: دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2382-9575

volume 4

issue 1 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023